پورتال جامع گیلان


نارنج

NARANJ تلفظ

میوه ها دسته بندی


نارنج از مرکبات است و معرب آن نارنگ است در بعضی از کشور های اروپا آن را پرتغال تلخ می گویند. این میوه زیبای کروی شکل نارنجی رنگ، گوشت بسیار ترش و تلخ دارد. اهمیت آن در قنادی، مرباسازی، داروسازی و اسانس گیری انکار ناپذیر است. برگ و شکوفه بهار نارنج، گوشت و خلال پوست آن مصارف فراوان دارد. از پوست نارنج مربای خلال نارنج، لیکور شیرین (کوراکائو)، انواع تونیک، عرق نارنج و خلال نارنج برای شیرین پلو و از بهار نارنج اسانس و عطر بهار نارنج و در انزلی مربای بهار نارنج می سازند. درخت نارنج 4 تا 5 متر ارتفاع دارد و منشا آن را هندوستان معرفی کرده اند. برگ نارنج بوی مطبوع و معطر و تلخی دارد و اگر میان انگشتان دست فشرده شود بوی آن قوی تر می گردد. طول برگ بهار نارنج 4 تا 9 سانتی متر است. در برگ نارنج ماده تلخ (استاکیدرین) ، (تانن) و (هسپریدین) کشف شده است. برگ نارنج اثر مسکن، ضد تشنج و هضم کننده دارد، دم کرده اش به صورت 5 تا 10 در هزار مصرف می گردد. بهار نارنج تازه دارای رایحه قوی بسیار خوشایند و طعمی مطلوب است اما به تناسب خشک شدن بویش را از دست می دهد. زنان و دختران روستاهای گیلان برای خوشبو کردن بدن بهار نارنج را در چاک گریبان می گذارند یا آن را به نخ کشیده به صورت گردنبند به گردن می آویزند. بهار نارنج تبدیل به نارنج می شود. نارنج ابتدا سبز رنگ است ولی به تدریج نارنجی می شود. از نارنج آب نارنج می گیرند. آب نارنج از چاشنی ها است و از آب نارنج مخلوط با آب و شکر، شربت نارنج می سازند. گیلانی ها آب نارنج را روی انواع خوراک به ویژه ماهی سرخ کرده و ماهی تنوری می افشرند. پوست نارنج تقویت کننده معده، ضد خونریزی و صفرابری ملایم است. زکریای قزوینی در (عجایب المخلوقات) به نقل از صاحب (کتاب الفلاحه) می گوید: "اگر زیر درخت نارنج نرگس بکارند میوه اش شیرین شود و اگر برگ آن را بجایند بوی دهان خوش کند و بوی سیر و پیاز از میان ببرد. اگر تخمش را خشک کرده دودکنند مورچه را بکشد." قاسم بن یوسف ابونصری هروی مولف (ارشاد الزراعه) در باب معرفت محافظت نارنج نوشته است: "... آن را به گچ ملطخ سازند بنهند مدتی تازه بماند و اگر در زیر جو پنهان کنند مدتی تازه بماند و طعم آن بهتر شود..." درخت نارنج از راسته Rutaceae مرکبات و نام علمی اش Cirtrus aurantium یا citrus vulgaris است. این درخت را به زبان آلمانی Bitterorang به زبان انگلیسی Sour orange یا seville orange به زبان فرانسه Oranger amer یا Bigaradier می گویند.



apps