پورتال جامع گیلان


پسخان

PASXÂN تلفظ

شهر | بخش | روستا دسته بندی


قریه پسیخان در غرب شهر رشت و در مسیر شهرستان فومن است. بخاطر آنکه مهد جنبش حروفیه به پیشوائی فضل الله نعیمی و مذهب نقطویان به رهبری محمود پسیخانی مشتهر به محمود نقطوی بوده از شهرت تاریخی خاصی برخوردار است. حروفیه و نقوطیان در قرن هشتم هجری و به گاه سلطنت امیر تیمور در گیلان ظهور کردند. حروفیه به اصالت حروف و رمز حروف و نقطه های قرآن اتکا داشت و با افکار کاملا مترقیانه از معانی قرآن و مفهوم مذهب شیعه با برداشت های خلاف روح زمان و عقاید عوام و عوام فریبان داشت. از این رو پیروان حروفیه غلات شیعه و فلسفه آن تصوف پرخاش قلمداد شده بودند. حروفیه طبیعت را جزعی از انسان و هر دو را در یک ارتباط دیالکتیکی می شناخت. به بیان دیگر آنها با نفی هرگونه مراجعه به خدا جهان را بر اساس خود این جهان تفسیر می کردند. یعنی تاریک اندیشی و ارتجاع گرائی و موهوم پرستی مذهبی را بزرگترین مانع رشد و تکامل حقیقی انسان وانمود می کردند. محمود نقطوی نیز آفرینش همه چیز را از خاک می دانست و آن را نقطه می خواند و خویشتن را مهدی موعود می پنداشت. پسیخانیان به خدا و بهشت و جهنم اعتقاد نداشتند و به عقیده آنها بهشت و جهنم همین دنیا است. علمای شیعه ضمن نفی عقاید پسیخانیان آنان را ملاحده خواندند. آن ها به شرع اسلام و احکام شرعی بی اعتنا بودند و به قرار نوشته مخالف خوان ها مادر و پسر و خواهر و دختر را برای همکیشان مباح اعلام کرده بودند. فضل الله نعیمی در سال 804 هجری به دستور تیمور و به دست میرانشاه پسر تیمور دستگیر و به فتوای علما بعد از آنکه پاهایش را بسته و پیکرش را در کوچه و بازار کشیدند به طرز فجیعی به قتل رسید. جسد محمود پسیخانی را هم بعد از آنکه در 831 هجری او را زیر شکنجه به قتل رساندند در خم تیز آب انداختند.



apps