خرس خزر یا خرس قهوه ای در 31 زیرگونه در اروپا، آمریکای شمالی و آسیا مخصوصا در جنگل های طوالش گیلان زندگی می کند. اندازه این حیوان به شرح زیر است: دارازا 200 تا 220 سانتی متر، درازای دم 8 تا 10 سانتی متر، ارتفاع سرشانه 100 تا 120 سانتی متر، ارتفاع قد به حال ایستاده 260 تا 270 سانتی متر، وزن بیش از 250 کیلوگرم. پوست آن انبوه، متراکم، محکم، زبر و قاعدتا قهوه ای رنگ، در عین حال با تمام نوسانات از مشکی قهوه ای گرفته تا زرد قهوه ای، سیاه دودی، نقره ای دودی. کله ای دراز و پوزه ای باریک، چشم های ریز، گوش های گرد پشمالود، گردن کلفت قوی و در پس گردن یک قوز چربی دارد. روی پنجه های پنج انگشتی حرکت می کند و ناخن های بلندش نظر را جلب می نماید. از نظر تغذیه همه چیز خوار است و از گیاه گرفته تا گوشت می خورد. خرس ماده قبل از زایمان زیر تنه درخت سقط شده، در شکاف صخره، درون غار، در تنه درخت، به هر حال در محلی مسقف آشیان می سازد و بستر آشیانه را با سرشاخه ها، برگ، خزه و علف مفروش می کند. خرس قهوه ای در فاصله دسامبر تا ژانویه معمولا دو تا سه و به ندرت چهار تا پنج توله به دنیا می آورد. توله ها به نحو حیرت انگیزی کوچک، کور، برهنه و به اندازه کف دست هستند و مادر به راحتی آنها را در گهواره پنجه های خود جای می دهد. مادر فداکار برای آنکه توله ها از سرما تلف نشوند آنها را به مدت 4 هفته در کف دستهایش پرورش می دهد. چشم توله ها بعد از مدت 30 تا 32 روز باز می شود. توله ها روی هم رفته تا ده هفته به مراقبت مادر احتیاج دارند و در سن سه تا چهار ماهگی جست و خیز و بازیگوشی و بالا رفتن از سر و کول مادر را شروع می کنند. در عرض این مدت مادر مرتبا آن ها را می لیسد و مدفوع بچه ها را کنار می زند یا دور می ریزد. در سن پنج شش ماهگی توله ها را دیگر نمی توان در لانه نگه داشت.آن ها به نیت تغذیه بیرون می روند در اطراف لانه کشفیات می کنند و گهگاه نیز به وسیله سیلی های مادر تادیب می شوند. خرس قهوه ای از نظر ظاهر و به جثه حیوان ترسناکی است ولی عملا جانوری ترسو بوده و بیشتر مایل به زندگی مخفی و دور از انظار است و برای انسان تقریبا هیچ خطری ندارد. حمله به انسان اغلب توسط خرس ماده ای که به همراه بچه هایش بوده گزارش شده و به این جهت به صلاح است از خرس ماده ای که توله همراه دارد دوری گزید و در هیچ شرایطی برای گرفتن بچه خرس ولو به قصد نوازش اقدام ننمود. خرس خزر در جنگل های شفت و طالش فراوان است. به کندو های عسل دستبرد می زند و آنقدر که بتواند با خود می برد. توله خرس را سابقا تربیت کرده، در میدان ها و بازار ها به مسخرگی، رقص و نمایش وا می داشتند و پول می گرفتند که این کار را خرس بانی می گفتند. دهقانان کوه نشین گیلان درباره خرس داستان های زیادی حکایت می کنند به اعتقاد آنها خرس نر به دختران زیبا علاقه مند است آنها را می دزدد و به میان غار خود می برد و برای آنکه دختر نتواند فرار کند کف پای او را می لیسد تا سر شود و برای او مقادیر زیادی عسل به ارمغان می برد. خرس خزر را از خانواده خرس های قهوه ای و نام علمی آن Ursus arktos است او را به انگلیسی Brown bear و به آلمانی Braunbar می گویند.